VIỆT NAM "XEM XÉT HÀNH ĐỘNG PHÁP LÝ" VỚI TRUNG QUỐC

(Theo BBC, 22-5, 2014)

Ông Dũng tìm kiếm sự đoàn kết từ Philippines trên vấn đề Biển Đông

Việt Nam 'đang xem xét' hành động pháp lý với Trung Quốc, các hãng tin Reuters và AP đưa tin.

Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng viết trong email trả lời câu hỏi của hãng Anh Reuters hôm thứ Tư ngày 21/5 khi ông đang ở thăm Manila rằng chính phủ của ông đang xem xét "các phương án tự vệ khác nhau, trong đó bao gồm các hành động pháp lý phù hợp với luật pháp quốc tế."

“Không dùng quân sự”

"Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng Việt Nam sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền và lợi ích chính đáng của mình, bởi vì chủ quyền lãnh thổ, trong đó có chủ quyền biển đảo, là thiêng liêng," ông nói.

Đây là lần đầu tiên Thủ tướng Dũng đánh tiếng cho biết phía Việt Nam sẽ có hành động pháp lý với Trung Quốc, động thái có thể sẽ khiến Bắc Kinh nổi giận, Reuters nhận định.

Hãng tin Mỹ AP cũng nhận được câu trả lời của ông Dũng. Theo tường thuật của hãng tin này thì ông Dũng nói ‘Việt Nam kiên quyết bảo vệ chủ quyền nhưng sẽ không bao giờ dùng đến hành động quân sự trừ khi chúng ta buộc phải có hành động tự vệ’.

Tuy nhiên ông Dũng không nói rõ Việt Nam sẽ có hành động pháp lý gì.

Khi được hỏi liệu Việt Nam có mạo hiểm chiến tranh với Trung Quốc để giải quyết tranh chấp hay không, ông Dũng viết trong email gửi AP: “Giải pháp quân sự? Câu trả lời là Không.”

"Việt Nam đã chịu rất nhiều đau thương mất mát trong những cuộc chiến tranh xâm lược trong quá khứ. Chúng tôi sẽ không bao giờ dùng biện pháp quân sự trước tiên và sẽ không bao giờ đơn phương khởi đầu một cuộc xung động quân sự trừ phi chúng tôi bị buộc phải tự vệ."

Email của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gửi AP

“Việt Nam đã chịu rất nhiều đau thương mất mát trong những cuộc chiến tranh xâm lược trong quá khứ. Chúng tôi sẽ không bao giờ dùng biện pháp quân sự trước tiên và sẽ không bao giờ đơn phương khởi đầu một cuộc xung động quân sự trừ phi chúng tôi bị buộc phải tự vệ,” email viết.

Cũng theo AP thì ít nhất hai nhà ngoại giao của Việt Nam đã nói với họ rằng Việt Nam sẽ đệ đơn kiện riêng rẽ hoặc tham gia vào vụ kiện của Philippines.

Một quan chức cấp cao trong Chính phủ Philippines nói với AP rằng ông Dũng và các quan chức Việt Nam khác đã nêu vấn đề này với người đồng cấp Philippines của họ trong các cuộc họp kín hôm 21/5.

Vụ kiện của Manila

Trước đó, Philippines cũng trình lên tòa án trọng tài ở The Hague yêu cầu xem xét đòi hỏi chủ quyền của Philippines ở Biển Đông cũng như xác nhận quyền của họ được quyền khai thác vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế theo Công ước Quốc tế về Luật Biển (Unlos).

Bắc Kinh đã từ chối tham gia vào vụ kiện và cảnh báo Philippines rằng việc này sẽ ‘làm tổn thương nghiêm trọng’ quan hệ giữa hai nước.

Nếu tòa ra phán quyết bất lợi cho Bắc Kinh thì điều này có thể thúc đẩy các quốc gia có tranh chấp khác trên Biển Đông kiện Bắc Kinh, các chuyên gia nhận định.

Tuy nhiên bất kỳ phán quyết nào cũng khó mà thực thi trên thực tế bởi vì không có cơ quan nào trong khuôn khổ Unclos giám sát các phán quyết này, theo các chuyên gia pháp lý.

Hôm 21/5, trong một động thái thể hiện tình đoàn kết trước Bắc Kinh, Thủ tướng Dũng nói Việt Nam và Philippines quyết tâm chống lại việc Bắc Kinh ‘xâm phạm vùng biển’ của họ và kêu gọi thế giới lên án hành động của Bắc Kinh.

“Cổ vũ quan trọng”                

Trao đổi với BBC về hành động pháp lý có thể có của Việt Nam đối với Trung Quốc về tranh chấp trên Biển Đông, Thạc sỹ Luật Hoàng Việt, người nghiên cứu về luật quốc tế, nói với BBC rằng quan điể̀m của ông là 'chỉ đưa ra tòa vụ giàn khoan thôi'.

"Nếu đưa vấn đề tranh chấp chủ quyền thì nó là vấn đề lớn và vướng ở chỗ là buộc phải có sự đồng thuận của các bên tham gia," ông nói và cho biết Trung Quốc không bao giờ đồng ý đưa tranh chấp ra bên thứ ba, trong đó có tòa án, để giải quyết.

Về trọng tài giải quyết tranh chấp, ông Việt nói Việt Nam nên làm theo Philippines ra 'đưa ra thủ tục trọng tài theo Điều 7 của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển'.

"Dù Trung Quốc có từ chối đi chăng nữa thì Tòa vẫn có thể phân xử được mà không cần sự đồng thuận của Trung Quốc," ông giải thích.

Tuy nhiên, phán quyết của Tòa thì 'không có cơ quan thi hành' do đó ông Việt thì phán quyết của Tòa nếu có lợi cho Việt Nam thì sẽ có ý nghĩa 'là sự cổ vũ quan trọng của cộng đồng quốc tế'.

Ông Việt cũng cho rằng nếu Việt Nam đưa ra tòa vấn đề giàn khoan thì có khả năng Trung Quốc 'sẽ lái vấn đề sang tranh chấp chủ quyền'.