Thứ Hai, 17 tháng 11, 2014

VŨ KHÍ CHIẾN LƯỢC DẦU HỎA


Trong vòng ba năm nay, nhng tính toán v thế chiến lượđa dư toàn cu đã b mt vũ khí chiến lược mi ca Hoa Kỳ làm thay đi hn cc din. Đó là vũ khí du ha, mt th vũ khí trước gi làm Hoa K khđn và b l thuc vào nhng quc gia không my gì thân thin vi Hoa K nm gi như nhng x vùng Trung Đông, Venezuela và Nga. Nhưng thế c hin nay đã b lt ngược và Hoa Kỳ đã nm thượng phong đ có th dùng du ha như mt vũ khí chiến lược cho nhng tính toán mi cho chính trị đa dư toàn cu.
Điu này xy ra được hoàn toàn nh vào mt k thut mi về đào du. Đây là phương cách tân tiến nht dùng v tinh satellite để điu khin mũi khoan du, đào sâu xung nhiu dm dưới lòng đt ri tùy theo v trí có th quay ngang và đào bên cnh gi là horizontal drilling, tiến ti mc tiêu chính xác có th ch nh như mt chiếc bánh xe! Trước kia viđào du thường ch dùng nhng d kin do đa chđem lđể tìm m du và đào th hàng chc ln mđược mt ln trúng. Nhng lđào ht gi là dry holes, tn tin nhiu và mt nhiu thi giờ để đào trúng m du. Vi nhng d kin về đa cht do satellite technology và cách đào ngang horizontal drilling, viđào ht gp dry holes không xy ra na!
Nhưng vic sn xut du hin nay ti Hoa K thay đi nhiu hơn c là do vic ly du từ đá gi là shale oil. Dướđáy ca nhng m dđã bơm ra gn cn từ đu thế k 20 đến gi, là nhng mđá shale oil cha du nm ln trong đá. Du ha nm trong đá này trước gi không ly ra được vì không chy và không bơm lêđược, gi là du cht, tight oils. Dung lượng ca nhng m du nm trong shale oil còn nhiu hơn nhng m du bơm lên d dàng trước kia, nhưng nay đã bơm cn.
K thut mi hin ti là dùng cách đào như din t trong đon trước và đào ngang horizontal drilling đ tiến sâu vào nhng mỏ đá shale oil. Sau đó hàng ngàn gallons nước được bơm thng vào nhng vết nt ca mỏ đá shale oil này váp sut cc mnh. Du và khí đt nm trong đá được hút ra sau khi được nước bơm vào gii ta và được bơm thng lên trên mt đt. K thut này gi là hydraulic fracturing, thường gi tt là fracking và hiđang đượáp dng ti ba vùng có mỏ du shale oil ln nht Hoa KĐó là vùng Bakken ti tiu bang North Dakota, vùng Permian Basin gn Midland, Texas và vùng Eagle Ford ti phía Nam Texas.
Nh vào s lượng du bơm t ba vùng này vi k thut mi, mc sn xut du ca Hoa Kỳ đã tăng vt t 5 năm tr li, nhưng tăng nhiu nht là ba năm nay. Trong thp niên 60s mc sn xut du ca Hoa K lêđến mc cao nht và sau đó đi xung dn. Năm 1970 là mc tđnh vi sn xut du nđa là 9.6 triu thùng du mt ngày. Sau đó các m du nht là ti vùng Texas cn dn, cho đến năm 2008 ch còn sn xuđược 5 triu thùng du mt ngày. Nhưng t năm 2011 đến 2014, mc sn xut du ha nh vào k thut fracking đã làm tăng lêđược 46%, chưa bao gi tăng nhanh lêđược như vy k t giai đon 1921-1924, đúng 90 năm trước, lúc mi bđu viđào du ti Hoa K to ra các nhà t phú như Rockefeller thđó!
Năm 2013 mc sn xut du ca Hoa K là 7.5 triu thùng du mt ngày, vước tính cho năm 2014 s là 8.3 triu thùng du sn xut mi ngày. Vđà sn xut này, theo cơ quan năng lượng quc tế International Energy Agency, đến năm 2020, Hoa K s qua mt Saudi Arabia đ sn xut lên đến mc 11.6 triu thùng du mt ngày!
Như vđiu rõ ràng nht là Hoa K s không cđến Saudi Arabia như trước na! X này t trướđến nay nm giữ quyn lc v du ha vì được coi là swing producer, tc cókh năng để đnh giá c cho du ha. Vi mc bơm du nhiu nht thế gii, Saudi Arabia ch vic bơm nhiu hơn hay ít hơđ xáđnh giá c cho du ha và Hoa K l thuc vào x này trên phương din chiến lược. Như vic phi bo vệ cho Saudi Arabia vi các căn c quân s tđây cũng như đĐ Ngũ hđi ti vùng Bahrain và tun tiu trên vùng Vnh đ gi cho đường thy ch dđược lưu thông.
Trong chiến lược ngăn chn Iran không cho quc gia này chế to bom nguyên t, ngoài vic bo v Do Thái, Hoa K còn bị áp lc ca Saudi Arabia. Lý do là hai x Iran và Saudi Arabia là hai k thù không đi tri chung. Iran được coi như cđu các x theo Shiite, trong khi Saudi Arabia là quán quân cho phe Sunni ca Hi Giáo. Thế chiến lượđa dư hin nay ti vùng Trung Đông có th coi như mt cuc tranh chđm máu gia hai giáo phái Sunni và Shiite ca Hi Giáo. Hin nay cuc ni chiến ti Syria đã biến thể đ thành chiến tranh gia Shiite vi phe ca Assad và Iran ng h, vi phe Sunni cđa s dân Syria được Saudi Arabia và các vương quc vùng Vnh ym trĐây chính là lý do Saudi Arabia đã bt mãđến cùng cc khi Tng Thng Obama chùn chân không chu cho tn công Assad năm ngoái sau v thm sát dân lành bng vũ khí hóa hc. Quc Vương Abdullah ca Saudi Arabiađã coi đây là mt s phn thùng ca Obama, không chu tiến ti trong vic ym tr phe Sunni đ lt đ Assad như Saudi Arabia đã mong mun.
Tuy nhiên vic Obama tr mt vào phút chóđi vi Saudi Arabia đã cho thy mđiu rõ ràng. Là nh hưởng ca Saudi Arabia đi vi Hoa Kỳ đã không còn được như trước. Obama đã tính toán là vùng Trung Đông không còn gi vai trò quan trng như khi Hoa Kỳ b l thuc vào Saudi Arabia v du ha và cn phi gi cho Saudi Arabia hài lòng bng mi giá, k c vic gây ra thêm mt cuc chiến tranh khác như ti Syria. Vi mc du ha sn xut ti Hoa K ch trong thi gian ngn sđến s làm Hoa K đc lp v du ha, Saudi Arabia đã mđi thế đòn bđể áp lc Hoa K bng du. Nên vic Obama tr mt vi vua Abdullah ca Saudi Arabia trong v Syria va qua có th coi như bướđu trong thế chiến lược thay đi ca Hoa K ti vùng Trung Đông, khi Hoa Kỳ đã nđược thế thượng phong vi vũ khí chiến lược du ha.
Cũng thế, lý do đ Iran phi chu vào bàn thương thuyết vi Hoa K v vic tinh luyn nhiên liu uranium cho bom nguyên t, cũng do Hoa Kỳ đã trên chân v vũ khí du ha. Iran trước giờ đe da s cho phong ta eo bin Hormuz để chđường bin ch du ha t các x vùng Vnh, k cả Saudi Arabia. Nhưng vi Hoa K gia tăng mc sn xut du do fracking, thế đòn by này ca Iran không còn na. Hoa Kỳ trong nhng năm ca thi George Bush hay Clinton đã không th dùng nhng bin pháp chế tài kinh tế khắc khe vi Iran ch vì s Iran làm thđ phong ta eo bin Hormuz và làm ri lon kinh tế toàn cu khi giá du lên vài trăm Mỹ Kim mt thùng.
Nhưng khi áp lđòn by này ca Iran không còn na, Obama đã có th cho áp dng các bin pháp chế tài kinh tế khắc khe nht mà không s Iran phng li. Điu làm cho Iran phi qui hàng và chu vào bàn thương thuyết chính là đòn cô lp Iran v ngân hàng và tín dng. Các ngân hàng trên toàn cu không th giao dch vi Iran nên x này b loi ra khi h thng ngân hàng và tín dng, không th bán du ly dollar được, ch có th trao đi hàng hóa vi Trung Hoa,Đ nêđã b thit hi nng và sđ kinh tế.
Như thế mt khi Hoa K chiếm thế thượng phong trong vũ khí chiến lược du ha, các bài tính chiến lược ca vùng Trung Đông đã phi thay đi hết và đem li nhng gii quyết cho vđ Iran nhđu cho Hoa K hàng bao nhiêu năm nay.
Trong cuc khng hong mi nht hin nay ti Ukraine, vũ khí chiến lược du ha và khí đt cũng đã tr thành thế lc mnh nht cho các tính toán ca Putin và Obama trong viđi chi gia Nga và thế gii Tây Phương hin nay. Hoa K và Âu Châu gn như đã chp nhn cho Putin chiếm Crimea, nhưng mun ngăn chn nhng tham vng kế tiếp ca Putin làchiếm luôn min phíĐông và Nam Ukraine, phân chia xứ này ra làm hai, na theo Nga, na theo TâÂu. Putin có thế đòn by là cung cp khí đt cho Âu Châu bng cáng dn khí đt này chy ngang qua lãnh th Ukraine. Nếu Hoa Kỳ và Tây Âu làm d, nhđnh trng pht Nga nng n hơn bng các bin pháp kinh tế và loi Nga ra khi h thng ngân hàng và tín dng, Putin có th phng li bng cách cho khóa cáng dn khí đt này và 60% nhà ca ca TâÂu s lnh cóng vì thiếu hơđt!
Ngoài ra Nga cũng là x sn xut du và cung cp cho Âu Châu nên ngoài khí đt, du ha s b khan hiếm vi giá tăng vt cho dân chúng Âu Châu. Hoa K có th cho xut cng hơđt sang Âu Châu bng cách cho đông lnh liquefied natural gas và dùng tu tanker ch băng ngang qua Đi Tây Dương cung cp cho khí đt cho Âu Châu. Nhưng nhng cơ sở đ làđông lnh hơđt ti Hoa K và các cơ cu h tng chưa có sn ti Hoa K và s mt hai ba năđ có th thay thế toàn bộ lượng khí đÂu Châu nhp cng t Nga.
Cũng thế tuy Hoa K trong tương lai có th dư tha du hđể xut cng sang Âu Châu. Nhưng hin nay Hoa K vn còn lnh cm xut cng du do Quc Hi Hoa K ban hành lut này từ đu thp niên 70’s khi dân chúng Hoa Kỳ phi xếp hàng đ mua xăng! Mun xut cng du, Hoa Kỳ phi b lut cm này. Nhưng hin vn còn b k ngh lc du chng đi và chưa ra luđược! Lý do là các nhà máy lc du hưởng li do vic mua du sn xut ti Hoa K giá r, cho lc du và bán vi giá ca th trường toàn cu cao hơn nhiu. Nếu bỏ lut cm xut cng du, các nhà máy lc du s phi mua du sn xut nđa vi giá cao hơn nên không còn li na! Vì sự chng đi ca các k ngh lc du, đo lut cm xut cng du vn chưa bỏ được!
Tuy nhiên nếu tình hình ti Ukraine tr thành ti t hơn và Putin cho chiếm thêđt x này, dĩ nhiên Quc Hi Hoa Kỳ s phi b lut cm xut cng làm li cho thiu s lc dđể bo v cho chiến lược toàn cu ca Hoa K chng li Nga!
Tuy vy ch cđe da là Hoa K s thc hin vic cung cp khí đđông lnh cho Âu Châu và s cho xut cng du ha sang, dù phi mt hai ba năm na, cũng đủ đ cho Putin phi chùn chân và tính toán li nếu không mun thy kinh tế Nga đi vào ch sđ như Iran hin nay.
Đây là thế đòn by quan trng vì Nga hin nay có thđược coi như mt th Saudi Arabia th hai, gn như hoàn toàn chỉ sng bng vic xut cng du ha và khí đt. Kinh tế ca Nga được coi là l thuc hoàn toàn vào ngun li thiên nhiên. Putin có mua chuđược gii quân s và được nhiu nhóm dân chúng ng h, thc ra cũng nh vào các ngun li do xut cng năng lượng này. Nên khi Hoa K có li thế hơn về vũ khí chiến lược du ha, thế đòn by này ca Nga đã giđi nhiu hiu qu.
Và trong s tính toán ca Putin hin nay, liu vic chiếm thêđt ca Ukraine s phi tr giá quá đt do vic Hoa K và Âu Châu loi Nga ra khi h thng ngân hàng và tín dng, cũng như trong hai ba năđến s ngưng mua du ha và khí đt t Nga. Lúđó chc chn kinh tế Nga s xung dc không phanh và sđ d dàng. Putin dĩ nhiên s tính toán li hi vi các gi s và bài tính khác nhau đ chn con đường đi ti trong vài tháng sđến. Vic Putin gđin thoi thng nói chuyn vi Obama trong hai tiếng đng h và cho ngoi trưởng Lavrov gp ngoi trưởng John Kerry tun qua là du hiu Putin có th cũng đã chùn chân và lnh cng trước nhng đe da ca Hoa Kỳ v năng lượng và phi tính li hết các bài tính chiến lược mi!
Như vy ch vi mt tiến b k thut mi về đào du, Hoa Kđã làm thay đi hn cc din cho các thế chiến lược và chính trị đa dư ca toàn cu. Ch trong vòng ba năm, Hoa Kỳ đã chiếm thế thượng phong đi vi vũ khí chiến lược du ha và nhờ đó thay đi hn các tính toán cho vùng Trung Đông cũng như cho Âu Châu hin ti. K thù tương lai và nguy him nht cho Hoa K hin nay là Trung Hoa cũng sẽ bị nh hưởng không nh vì ưu thế mi này ca Hoa Kỳ đi vi vđ năng lượng.
Điđu tiên là nhng k ngh sn xut v solar panels, chế các tm bng đánh sáng mt tri ra đin ca Trung Hoa hin nay đã bđu b phá sn. Trong my năm trước, Trung Hoa đã chiếđến 80% th trường v k ngh này. Nhưng vi giá dđi xung, mc sn xut du nđa Hoa Kđi lên, các k ngh v năng lượng mt trđu b phá sn hết! Và Trung Hoa đu tư nng v các ngành này s bị nh hưởng nng! Đây ch là mt đim nh trong nhng chiu hướng thay đi ln trên toàn cu do các tiến b v k thuđem li.
S phát trin nhanh chóng v kinh tế ca Trung Hoa trong vài thp niên qua, thc s ch do Hoa K, TâÂu và Nht sai lđu tư quá trn vào Trung Hoa và thiếu suy nghĩ cho các hu qu tương lai. Nhưng Trung Hoa không th so sánh vi Hoa K v phương din tiến b k thut, ch biết hc lén, ăn cp và lường gt các nhà đu tư ngoi quc. Nên hin nay kinh tế Trung Hoa đã chm li và nhiu phn sẽ đi vào suy thoái nng trong tương lai.
Tóm li Hoa K vn là quc gia hàng đu ca thế gii vi nhng phát minh và tiến b k thut mi m. Ch vi mt phương cách đào du tân tiến, Hoa Kỳ đã làm thay đi hn nhng thế tính toán chiến lượđa dư trên toàn cu. Tt cả nh vào vũ khí du ha nay đã tr thành ưu thế chiến lược cho Hoa Kỳ đ chng li vi các k thù cũ như Iran, Nga. Cũng như đi vi k thù mi trong tương lai chính là Trung Hoa vy!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét